Halqumning nutq va nafas faoliyatida ishtiroki
Halqumning nutq va nafas faoliyatida ishtiroki
Embedded Files
Halquming nutq faoliyati uni tovush rezonansida ishtirok etishidan iborat. Tovush tembri hiqildoq, halqum, burun va burun yondosh boʻshliqlarida shakllanadi. Halqum oʻz hajmi va shaklini oʻzgartira olish xususiyati, yumshoq tanglay oʻz harakatlari bilan tovush toʻlqinlarining yoʻnalishini oʻzgartirib (ogʻiz yoki burun boʻshligʻi tomon), ovozning kuchiga, rang-barangligiga taʼsir koʻrsatadi. Yumshoq tanglay burunhalqumni ogʻizhalqumdan ajratib turgan holatida – unli tovush, ajratmagan holatida – unsiz tovushlar hosil boʻladi.
Qattiq tanglayning shakli va hajmi ham tovush tembriga oʻz taʼsirini koʻrsatadi. Qattiq tanglay nuqsonlari, burun va burunhalqumda rivojlangan patologik jarayonlar (adenoidlar, poliplar, oʻsmalar, shilliq pardaning shishi, yumshoq tanglay falaji va boshq.) ovoz tembrining patologik oʻzgarishlariga, yaʼni manqalanishga sabab boʻladi.
Halqumning nafas faoliyatida uning barcha boʻlimlari ishtirok etadi. Burun orqali erkin nafas olinganda yumshoq tanglay pastga qarab osilib turadi, natijada ogʻiz boʻshligʻi halqum boʻshligʻidan ajralib turadi. Ammo burun orqali nafas olish faoliyati buzilganda nafas ogʻiz orqali olinadi, bunda yumshoq tanglay yuqoriga koʻtarilib, til esa yassilanib pastga tushadi, shuning uchun havo toʻgʻridan – toʻgʻri halqumning oʻrta qismiga oʻtadi.
Page updated
Google Sites
Report abuse