Bolalarda va bilvosita laringoskopiyani bajarilishi juda qiyin boʻlgan ayrim katta yoshdagi bemorlarda bevosita laringoskopiya tekshiruvi oʻtkaziladi. Bevosita laringoskopiya turli laringoskoplar yoki bronxoskop yordamida bajariladi.
Laringoskoplar toʻplamiga ogʻiz, halqum va hiqildoqni koʻzdan kechirish uchun mo^ljallangan turli oʻlchamdagi ishchi uchlar (shpatellar) kiradi. Ishchi uchlarning shakli toʻgʻri yoki qiyshiq boʻladi. Toʻgʻri ishchi uchlar hiqildoq usti qopqogʻini ushlashga mo^ljallangan boʻlsa, qiyshiq ishchi uchlar til negizi va hiqildoq usti qopqogʻi orasidagi chuqurlikka kiritish uchun ishlatiladi. Otorinolaringologiyada asosan toʻgʻri ishchi uchli laringoskoplar ishlatiladi. Bundan tashqari laringoskoplar yoritish tizimiga ham ega. Baʼzan tekshiruvda peshona reflektoridan aks etgan yorugʻlikdan foydalaniladi.
Bevosita laringoskopiya tekshiruvi bemor oʻtirgan yoki yotgan, poliklinika sharoitida koʻpincha oʻtirgan holatida bajariladi. Dastlab halqum va hiqildoqning shilliq pardasi mahalliy usulda ogʻriqsizlantiriladi; ayrim hollarda bevosita laringoskopiya endotraxeal yoki umumiy ogʻriqsizlantirish ostida bajariladi. Mahalliy ogʻriqsizlantirishdan yarim soat oldin bemorda premedikatsiya muolajasi oʻtkaziladi, yaʼni teri ostiga 2% promedol, 0,1% atropin sulfat va 1% dimedrol eritmalari 1ml miqdordan yuboriladi. Mahalliy ogʻriqsizlantirishda 10% lidokain yoki 1-2% dikain eritmalari ishlatiladi.
Bevosita laringoskopiyani bajarish uchun vrach laringoskopning ishchi uchi yordamida ogʻiz boʻshligʻi va halqum orasidagi burchakni toʻgʻrilaydi va shu bilan hiqildoq va traxeyani koʻzdan kechirish uchush sharoit yaratadi. Ogʻriqsizlantirishdan soʻng bemor past kursiga oʻtqiziladi, hamshira uning orqasida turib, elkalarini maxkam ushlab turadi. Bemorga gavdani boʻsh tutish va qoʻllari bilan kursiga suyanish buyurilada.
Bolalarda bevosita laringiskopiya tekshiruvi statsionar sharoitida, umumiy ogʻriqsizlantirish ostida yotgan holatida bajariladi. Bevosita laringoskopiya tekshiruvi quyidagicha bajariladi:
Vrach bemorning tilini bilvosita laringoskopiyada ushlaganday ushlab, koʻz nazorati ostida laringoskopning ishchi uchini halqumga til negizigacha kiritadi (155-rasm).
Vrach laringoskopning ishchi uchini tilning aniq oʻrta chizigʻi boʻylab, hiqildoq usti qopqogʻi koʻzga koʻringuncha kiritib, uni hiqildoq usti qopqogʻining orqasiga oʻtkazadi va uning pastki 1/3 qismigacha siljitadi (156-rasm).
Vrach hiqildoq usti qopqogʻini bosib, nafas yoʻllarini toʻgʻrilaydi (157-rasm).
Hiqildoqning old komissurasi koʻringanda, uni koʻzdan kechirish uchun vrach yordamchisi
qalqonsimon togʻayni biroz bosib turadi.
Fibrolaringoskopiya. Hozirgi kunda hiqildoq va halqumni tekshirish uchun egiluvchan fibroskoplardan foydalaniladi. Shuni taʼkidlab oʻtish joizki, hiqildoq va halqumni koʻzgu yordamida koʻzdan kechirish fibroskopiyaga qaraganda koʻproq maʼlumot olish imkonini beradi, ammo hiqildoq usti qopqogʻi notipik tuzilgan va halqum refleksi keskin rivojlangan hollarda fibrolaringoskopiya tekshiruvini bajarish maqsadga muvofiq. Bundan tashqari, uni kichik yoshdagi bolalarda ham qoʻllash mumkin; bunda hiqildoq va halqumdan tashqari burun va burunhalqum ham koʻzdan kechiriladi.
Retrograd traxeolaringoskopiya tekshiruvida fibroskop traxeyaning yuqori boʻlimiga traxeostoma orqali kiritilib, traxeyaning yuqori boʻlimlari, tovush pardasi osti boʻshligʻi, burmalarning pastki yuzasi koʻzdan kechiriladi.
Mikrolaringoskopiya tekshiruvi ham bilvosita va ham bevosita laringoskopiyada fokus masofasi 300-400 mm ga teng jarrohlik mikroskopi yordamida bajariladi. Mikrolaringoskopiya asosida maxsus asbob-uskunalar va mikroasboblarni ishlatgan holda mikrojarrohlik amallari ishlab chiqilgan (Kleinsasser, 1976).